Samengevat stelt hij dat vrijwel alle grote bedrijven (volgens hem: ‘op winst gerichte organisaties die een aparte rechtspersooonlijkheid hebben’) ten koste van alles uit zijn op winst.
Vanwege die rechtspersoonlijkheid kunnen ze weglopen voor de gevolgen van hun handelen en daarom pleit hij voor juridisch ingrijpen om dit onheil te weren. ‘Anders vergaat de aarde’, stelde hij.
Ik werd er niet vrolijk van en herken het ook niet helemaal. Ik zie veel bedrijven waarvan de leidinggevenden op meer dan alleen winst maken zijn gericht. Hoopgevender vind ik dan ook het werk van de achttiende eeuwse filosoof Adam Smith dat op Nyenrode vaak ter sprake komt. Hij meende dat naast juridisch ingrijpen ook marktwerking kan helpen bedrijven met slechte intenties te beteugelen (‘de onzichtbare hand’ noemde hij dat), waardoor hij als voorstander van het kapitalisme werd gezien.
Maar hij putte ook hoop uit dat wat ook nu nog veel wetenschappers beweren; dat mensen een natuurlijke neiging hebben zich om anderen te bekommeren. Ook met het geweten als leidraad kan je heel goed zakelijk succesvol zijn, beweerde hij. Eigenlijk bepleitte hij dus wat we nu vaak maatschappelijk verantwoord of ‘purpose driven’ ondernemen noemen. Dat hij best wel eens gelijk zou kunnen hebben, blijkt uit steeds meer bronnen.
Recent publiceerde Rockefeller asset managment en NYU Stern Center for Sustainable Business een rapport met als titel ‘EGS (Environmental, Social, Governance) and financial performance’. Onderzoekers bestudeerden meer dan duizend bronnen over dit onderwerp van de afgelopen vijf jaar.
Hun conclusie luidt dat er een bemoedigend verband is tussen EGS en de financiële prestatie. Ook bij grote bedrijven. En bij een langere tijdshorizon wordt het positieve zakelijke effect alleen maar overtuigender. Weer een pleidooi dus voor een langetermijnvisie, maar ook een aanmoediging voor al die leidinggevenden binnen bedrijven die vrezen dat ‘duurzaam’ altijd ‘duur’ is. Die aanname kan naar het land der fabelen. De onderzoekers verwachten de komende tijd hun conclusies nog overtuigender te kunnen onderbouwen. Een duurzame bedrijfsvoering loont. Dat is beter nieuws.